Według polskiego badania NATPOL na hipercholesterolemię cierpi 61% społeczeństwa (18 mln) z czego w ok. 65% nie jest ona rozpoznana (10,5 mln). Aby odpowiedzieć na stale rosnące potrzeby leczenia tego schorzenia naukowcy pracują nad nową, tańszą i bardziej efektywną terapią. Dr. Bryce Chackerian wraz ze swoim zespołem badawczym opracował szczepionkę znacząco obniżającą poziom cholesterolu LDL we krwi myszy i makaków.
Podwyższone stężenie cholesterolu LDL jest powodem odkładania się lipidów w wewnętrznej warstwie ściany naczyniowej. Tak powstałe blaszki miażdżycowe są powszechnie znanym czynnikiem ryzyka wielu chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu.
Obecnie sztandarowym lekiem w farmakoterapii hipercholesterolemii są statyny, blokujące reduktazę HMGcoA, a tym samym produkcję endogennego cholesterolu. Jednak nie u wszystkich pacjentów osiągnięcie pożądanych stężeń poszczególnych frakcji lipidów jest możliwe. Zespół badawczy podkreśla, że wyprodukowana przez nich szczepionka może okazać się o wiele bardziej efektywna w terapii hipercholesterolemii.
Szczepionka działa poprzez blokowanie funkcji białka PCSK9 (proprotein convertase subtilisin/kexin type 9). Białko to posiada zdolność do wiązania się z receptorem LDL w wątrobie, przez co usuwanie cholesterolu LDL z krwi jest upośledzone. Blokowanie funkcji PCSK9 zmniejsza stężenie cholesterolu LDL poprzez zwiększenie jego wychwytu w wątrobie. Specjalnie na potrzeby badania naukowcy stworzyli bakteriofaga, który indukuje powstanie przeciwciał anty- PCSK9.
Nie jest to pierwsza terapia hipercholesterolemii ukierunkowana na białko PCSK9, w sierpniu tego roku FDA zaaprobowało lek o nazwie evolocumab będący monoklonalnym przeciwciałem anty-PCSK9. Dr. Chackerian podkreśla, że szczepionka może okazać się nie tylko bardziej efektywna od obecnych metod leczenia, ale także tańsza. Już pierwsza dawka znacząco obniżała poziom cholesterolu u badanych myszy i małp. Naukowcy planują dalsze badania z udziałem ludzi. Jeśli szczepionka okaże się skuteczna, będzie miała ogromny wpływ na zdrowie ludności na całym świecie.
Źródło: sciencedirect.com / medicalnewstoday.com
Komentarze
[ z 5]
Haha treśc artykułu wzbudziła we mnie sporo wątpliwości - szczepionka obniżająca poziom cholesterolu??? Brzmiało nierealnie :P No ale po przeczytaniu metody faktycznie, ma to sens. Nigdy nie słyszałem o tym białku, które rzekomo blokuje receptory w wątrobie zaburzając wydalanie LDLów z krwi. Ciekawi mnie jakie dokładnie działanie ma szczepionka?? Czy indukuje wytwarzanie przeciwciał przeciwko temu receptorowi? Do tego ciekawe, czy będzie skuteczniejsza niz te popularne statyny.
Statyny nie są tylko "popularne", przede wszystkim znacznie zmniejszają ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych, co jest niezaprzeczalnie udowodnione. Nowe metody zwalczania hipercholesterolemii są potrzebne przede wszystkim u chorych, którzy nie mogą przyjmować statyn, na przykład ze względu na chorobę wątroby.
Taka szczepionka to już jest sztuka dla sztuki, zwłaszcza, że statyny są naprawdę skutecznymi lekami obniżającymi ryzyko sercowo-naczyniowe. Istnieją również alternatywy dla statyn, w przypadku przeciwwskazań bądź braku skuteczności- na przykład ezetymib.
Takie leczenie na pewno byłoby wygodne dla pacjentów - szczepienie zamiast codziennego przyjmowania tabletek. Pytanie tylko o efekty uboczne - ale na takie informacje pewnie trzeba będzie jeszcze poczekać.
Obiło mi sie to o uszy. Jakby ktoś chciał więcej poczytać ( źródło: medonet.pl ): Naukowcy są coraz bliżej szczepionki nie tyle uniwersalnej, ile blokującej wszystkie szczepy wirusa A grypy. Tym razem zespół naukowców z Georgia State University, kierowany przez dr Lei Deng zajął się stworzeniem szczepionki, która blokowałaby różne warianty wirusa typu A, nie dopuszczając tym samym do wystąpienia "pięty achillesowej" szczepionek – niedopasowania do wirusa, który generuje zachorowania. Uaktualnienia szczepionek dla sezonu jesienno-zimowego dokonywane są wiosną i nawet jeśli wirusolodzy nie pomylą się jeśli chodzi o szczep wirusa, to jest dość czasu aby pojawił się nowy wariant szczepu, na który szczepionka będzie działać słabiej. W 2009 roku wirus pandemiczny H1N1 spowodował 200 tys. zgonów na całym świecie w czasie pierwszych 12 miesięcy. Z kolei obniżoną aktywność szczepionek obserwowano w sezonach grypowych 2014/2015 i 2016/2017. Uniwersalna szczepionka oferowałaby szerszą ochronę przeciwwirusową, znosząc ograniczenia dla szczepionek na sezonowe odmiany wirusa. Szczepionki na grypę sezonową, siłą rzeczy są skierowane w kierunku najważniejszego białka powierzchniowego wirusa jakim jest hemaglutynina (HA). Wirus produkuje bowiem przeciwciała, które mają służyć temu, aby nie dezaktywował się ten fragment cząsteczki, który jest odpowiedzialny za przywieranie do receptorów komórki. Ta część jest różna dla każdego wirusa i zmienna w czasie - bowiem mutuje - co tworzy konieczność zmiany szczepionek. Tymczasem naukowcy doszli do wniosku, że można zablokować inny fragment HA, który nie mutuje tak często i w ten sposób zablokuje się całe działanie wirusa."Szczepienie jest najefektywniejszym sposobem zabezpieczenia przed zgonem z powodu grypy, ale wirus mutuje bardzo szybko i konieczne jest szczepienie posezonowe. Chcieliśmy stworzyć taką szczepionkę, która eliminowałaby coroczne szczepienia. Szczepienie byłoby konieczne przy zmianie typu wirusa" – stwierdza badacz z zespołu dr Bao-Zhong Wang. Badacze postanowili zablokować przenikanie wirusa przez osłonkę lipidową, czyli wnikanie do komórki. W tym celu duży fragment łańcucha hemaglutyniny, który nie ulega dużej zmienności "zapakowano" w osłonkę nanocząsteczkową z białka. Jest ono dwuwarstwowe. Chroni ona fragment z hemaglutyniny przed degradacją. System immunologiczny może pobrać to białko i rozpoznać je. Łatwiej wtedy przychodzi rozpoznawanie różnych szczepów w ramach typu wirusa A/HxNx czyli wszystkich szczepów grypy typu A. Dla stwierdzenia skuteczności szczepionki myszy dwukrotnie zaszczepiono jej dawkami, po czym wystawiono na różne wirusy grypy: H1N1, H3N2, H5N1 i H7N9. Szczepionka uchroniła zwierzęta przed zgonem i znacznie zmniejszyła ilość wirusów, jakie przedostały się do płuc.Obecnie rozpoczęły się testy szczepionki na fretkach, które są modelem ludzkiej grypy, ze względu na podobnie działanie układu oddechowego i krążenia. Jak zauważył prowadzący badania dr Lei Deng szczepionki na grypę sezonową aktywują odpowiedź immunologiczną, głównie w obszarze powierzchniowej części molekuły HA, która jest zmienna wariantowo i dlatego trzeba szczepić się co roku, zaś nowa szczepionka omija ten problem. Obecnie potrzebne będą testy kliniczne m.in. także na ochotnikach, którzy sprawdzą skuteczność nowej szczepionki w warunkach sezonu grypowego.Z kolei zespół z MedUniWien i austriackiej firmy Biomay AG, kierowany przez dr Rudolfa Valentę z Christian Doppler Laboratory for Allergy Research i dr Verena Niederberger-Leppin z MedUni Vienna zajął się powszechną alergią na pyłki traw. Jest to jedna z najczęściej spotykanych alergii – cierpi na nią w różnych postaciach i różnym stopniu 400 mln osób na świecie. W postaci lekkiej powoduje lejący się katar, w cięższej – katar i kaszel a nawet problemy oddychaniem. Zespół ten opracował i wdrożył syntetyczną szczepionkę BM32, która całkowicie znosi problemy oddychaniem i zmniejsza wszystkie inne objawy o 25 proc., co jest znaczącą poprawą. Niestety jak na razie trzeba jej używać często – w pierwszym roku do kwartał, w drugim zaś jako dawki przypominające. Ma ona bardzo niewielkie działania uboczne, głównie ze strony układu pokarmowego, co oznacza iż terapia w ten sposób jest prostsza i mniej oddziałująca na organizm niż terapia tradycyjnymi lekami przeciwalergicznymiJest to szczepionka dość skomplikowana. Komórki B reaktywne peptydów wyizolowano innowacyjną technologią z alergenu. Peptyd zmodyfikowano tak aby stracił zdolność wiązania się ze specyficznymi przeciwciałami klasy IgE, pojawiającymi się tylko w alergiach. Służy on jako "transporter" białek dla koniecznego uruchomienia limfocytów T. jak wyjaśnia dr Valenta, ten proces można powtarzać ciągle i szczepionka nie traci na swoich właściwościach i jakości oraz pozostaje bezpieczna. Naukowcy twierdzą, że objawy alergii będą się nadal zmniejszać, jeśli szczepionka będzie używana dłużej niż dwa lata – dla tego okresu prowadzono bowiem testy i uzyskano zniesienie objawów oddechowych i zmniejszenie innych o 25 proc. Według dr Vereny Niederberger-Leppin im cięższa była postać alergii tym ulga po zaszczepieniu większa. Można także używać szczepionki prewencyjnie. Obecnie jest ona testowana w 11 krajach Europy, w 240 ośrodkach zajmujących się terapią alergii. Produkcją nowej szczepionki ma zając się Biomay AG. Wejście na rynek przewidywane jest po zakończeniu wszystkich testów w 2021 roku.Obecnie kończą się próby kliniczne innowacyjnej szczepionki, która zmniejsza poziom cholesterolu LDL i powoduje iż zmniejsza się odkładanie cholesterolu w naczyniach krwionośnych i tym samym nie dochodzi do drastycznego zwężenia światła naczyń krwionośnych.Wysoki poziom LDL jest spowodowany albo przyczynami genetycznymi, albo złą dietą lub stylem życia. Osoby z tą wadą są narażone na choroby układu krążenia, arteriosklerozę, infekcje somatyczne oraz następczo wylewy lub udary, co prowadzi do przedwczesnego zgonu. Używane w terapii leki – statyny – co prawda są dość dobrze tolerowane, ale mają różne skutki uboczne m.in. wywołują zaburzenia wątroby. Trzeba też pobierać je codziennie. Zwykle zawierają one przeciwciała monoklonalne skierowane na enzym PCSK9 (Proprotein covertase subtilisin/kexin type 9), który przeciwdziała zmniejszaniu poziomu cholesterolu o niskiej gęstości lipoprotein czyli LDL. Te przeciwdziała działają krótko, co powoduje iż stosować je trzeba często, co poza niedogodnością znacznie podnosi koszty terapii.Tymczasem zespół z MedUniWien i AFFiRis opracował innowacyjną szczepionkę AT04A. Po podaniu podskórnym w badaniach in vivo na myszach, będących na diecie z dużą ilością tłuszczy, odpowiadającej obecnej diecie zachodnioeuropejskiej u ludzi, szczepionka ta spowodowała spadek ilości cholesterolu o 53 proc., zmniejszyła arteriosklerotyczne uszkodzenia naczyń krwionośnych o 64 proc. ,zaś markery stanów zapalnych naczyń krwionośnych spadły o 21-28 proc., w porównaniu do grupy kontrolnej myszy nieszczepionych, ale na takiej samej diecie. Dodatkowo poziom przeciwciał ulegał tylko niewielkim wahaniom od początku do końca badań, mieszcząc się w założonych granicach. Jak powiedział dr Günther Staffler, szef działu technologii w AFFiRis, szczepionka AT04A może indukować przeciwciała specyficznie kieroane na enzyme PCSK9. Pozostają one we krwi przez bardzo długi okres; w przypadku badań in vivo cały okres badań. PCSK9 jest wytwarzany w wątrobie. Łączy się onz receptorami cholesterolu LDL, zmniejszając szansę na uwolnienie go z krwi. Zastosowanie AT04A powoduje że produkowane są przeciwciała blokujące funkcję PCSK9 i aktywność receptorów cholesterolowych LDL rośnie, czyli cholesterol ten szybciej znika z krwi. Prawdopodobnie ta szczepionka będzie dostępna w 2020 roku.