Przewiduje się, że zapadalność na przewlekłą chorobę nerek (PChN) będzie zwiększać się wraz ze starzeniem się ludności, jak również wzrostem współczynnika chorobowości cukrzycy. Ocena epidemiologii choroby na poziomie regionalnym i globalnym ma zatem ogromne znaczenie.

PChN odnosi się do zespołu przewlekłych schorzeń nerek, które mogą prowadzić do schyłkowej niewydolności nerek, wymagającej dializy lub przeszczepu. Ostre uszkodzenie nerek (ang. „acute kidney injury”, AKI) charakteryzuje się szybką utratą funkcji nerek, głównie u pacjentów hospitalizowanych lub ciężko chorych. Jednakże charakterystyka chorób nerek i ich epidemiologia nie są ocenione w wystarczającym stopniu - informuje Unijny Serwis Informacyjny Badań i Rozwoju (CORDIS).

Epidemiologiczne podejście do chorób nerek

Wspierany ze środków Unii Europejskiej projekt CKD AKI miał na celu opracowanie narzędzi do bibliograficznego gromadzenia opublikowanych danych na temat epidemiologii PChN i AKI. „Naszym celem było stworzenie modelu zachorowalności i śmiertelności związanej z chorobą nerek na poziomie regionalnym i międzynarodowym”, wyjaśnia dr Boris Bikbov, główny badacz w projekcie.

We współpracy z Institute for Health Metrics and Evaluation w Stanach Zjednoczonych, jednym z wiodących instytutów w dziedzinie globalnej epidemiologii, partnerzy projektu opracowali szacunkowe dane epidemiologiczne dotyczące chorób nerek oraz bezprecedensową wiedzę na temat ich wpływu. Przeprowadzona w projekcie analiza wykazała, że globalna chorobowość PChN sięga 700 mln osób, przy czym w 2017 r. odnotowano 1,23 mln zgonów związanych bezpośrednio z PChN.

Opracowane modele pozwoliły na oszacowanie, że uszkodzenie nerek spowodowało 1,36 mln zgonów z powodu zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu i choroby naczyń obwodowych. Co ciekawe, 7,6 % wszystkich zgonów związanych z chorobami układu krążenia powiązanych jest z zaburzeniami czynności nerek. Współautor badania dr Norberto Perico podkreśla „konieczność zapobiegania i leczenia chorób nerek w celu zmniejszenia zapadalności na choroby sercowo-naczyniowe i ograniczenia liczby zgonów z nimi związanych”, przy czym problem ten jest obecnie lekceważony przez władze odpowiedzialne za opiekę zdrowotną.

Podejście metodologiczne

Systematyczne przeglądy pozwalają na podsumowanie ustaleń na podstawie wielu źródeł danych i stanowią siłę napędową procesu decyzyjnego.
Metodologia zastosowana w projekcie CKD AKI przyczynia się do rozwoju systematycznych przeglądów literatury epidemiologicznej dzięki procesowi obejmującemu różne strategie wyszukiwania. Wprowadza również nowe wskaźniki umożliwiające ocenę efektywności danej strategii wyszukiwania. Wraz z innymi wskaźnikami bibliometrycznymi, mogą one być odnotowywane we wszystkich systematycznych przeglądach, aby pomóc w wyborze najlepszej strategii wyszukiwania do wykorzystania w przyszłości. Co ważne, podejście to ma zastosowanie do innych dziedzin medycyny, pozwalając na uzyskanie danych pierwotnych i pomagając w podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia publicznego.

Poprawa zdrowia nerek

Jeśli chodzi o choroby nerek, szacunki projektu CKD AKI umożliwiają planowanie opieki zdrowotnej, jak również efektywny przydział środków w oparciu o obciążenie zdrowotne. Upowszechnianie wyników projektu wśród interesariuszy sektora opieki zdrowotnej i ogółu społeczeństwa również przyczyni się do poprawy zdrowia nerek. „Będziemy kontynuować szeroko zakrojoną współpracę międzynarodową związaną z gromadzeniem i oceną danych dotyczących chorób nerek oraz dalszym doskonaleniem metodologii modelowania”, stwierdza prof. Giuseppe Remuzzi, dyrektor Instytutu Mario Negri ds. Badań Farmakologicznych.

PChN i AKI są szeroko rozpowszechnione na całym świecie, stanowiąc znaczne obciążenie społeczno-ekonomiczne z powodu wysokich kosztów leczenia i ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia. W związku z tym istnieje potrzeba wyjaśnienia lokalnych przyczyn występowania PChN, jak również dysproporcji płci w zakresie obciążenia zdrowotnego w różnych populacjach i na różnych etapach PChN. „Tylko wspólne wysiłki środowiska naukowego i władz odpowiedzialnych za opiekę zdrowotną mogą poprawić jakość opieki nad chorymi na całym świecie”, podsumowuje dr Bikbov.