W nowym badaniu naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego sprawdzają, dlaczego włosy są tak bardzo silne i odporne na złamanie. Odkrycie to może przyczynić się do opracowania nowych materiałów do kamizelek kuloodpornych oraz pomóc producentom tworzyć lepsze produkty kosmetyczne do pielęgnacji włosów.

Wytrzymałość włosów w stosunku do ich ciężaru porównywalna jest do stali. Włos może być rozciągnięty do półtorej długości początkowej przed rozerwaniem. Naukowcy postanowili przyjrzeć się temu niezwykłemu mechanizmowi.

„Natura tworzy szereg ciekawych materiałów w bardzo pomysłowy sposób, chcemy odkryć korelację pomiędzy strukturą i właściwościami materiałów biologicznych w celu opracowania materiałów syntetycznych i wzorów. Natura sama podsuwa nam najlepsze pomysły do rozwiązań.”, powiedział Marc Meyers, profesor inżynierii mechanicznej na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego Jacobs School of Engineering i zarazem główny autor badania.

W badaniu opublikowanym w grudniu w czasopiśmie Inżynierii Materiałowej C, naukowcy zbadali na poziomie nanoskali, jak nić włosa ludzkiego zachowuje się, gdy jest on zdeformowany lub rozciągnięty. Zespół odkrył, że włosy zachowują się różnie w zależności od tego, jak szybko czy wolno są rozciągane. Im z większą prędkością działamy na włosa, tym silniejszy jest efekt . „Podobnie jest z miodem, substancją o dużej lepkości. Jeśli go chcemy szybko zdeformować jest sztywny, ale jeśli odkształcamy go powoli, łatwo się przelewa.", dodaje autor badania.

Struktura włosa składa się z dwóch części - z kory, która zbudowana jest z równoległych włókien oraz z matrycy, mającej amorficzną (losowo) strukturę. Matryca podatna jest na użycie prędkości, przez co włos zostaje odkształcony, natomiast kora nie reaguje na rozciąganie. Połączenie tych dwóch składowych wyjaśnionia, co daje włosom dużą odporność na naprężenia i odkształcenia.

W miarę rozciągania włosów ich struktura się zmienia w określony sposób. W nanoskali, włókienka kory składają się z tysięcy zwiniętych spiralnie łańcuchów zwanych łańcuchami alfa helisy. Gdy włosy są zdeformowane, łańcuchy alfa helisy zostają rozwinięte i pofałdowana struktura zamienia się w harmonijkę beta. Ta przemiana strukturalna pozwala włosom przyjąć dużą ilość odkształceń bez łamania i jest częściowo odwracalna. Gdy włosy są rozciągnięte przez niewielkie naprężenie mogą odzyskać swój pierwotny kształt. Dalsze naciąganie powoduje nieodwracalną transformację strukturalną włosa.

Zespół przeprowadził również testy na włosach, w których są rozciągane przy różnych poziomach wilgotności i temperatury. Na wyższych poziomach wilgotności, włosy mogą wytrzymać od 70 do 80 procent odkształcenia przed przerwaniem. Woda w istocie „zmiękcza" włosy - wnika do matrycy i łamie wiązania siarki łączące włókna wewnątrz pasma włosów. Naukowcy odkryli również, że włosy zaczynają ulegać trwałemu uszkodzeniu już w temperaturze 60 stopni Celsjusza (140 stopni Fahrenheita). Włosy łamią się wtedy szybciej już przy mniejszym naprężeniu.

„Odkąd byłem dzieckiem, zawsze zastanawiałem się, dlaczego włosy są takie silne. Teraz już wiem, dlaczego.", powiedział Wen Yang, pracownik naukowy z grupy badawczej i współautor.

Zespół prowadzi obecnie dalsze badania na temat wpływu wody na właściwości ludzkiego włosa. Idąc dalej, naukowcy analizują szczegółowo mechanizm, jak mycie włosów wpływa na powrót włosa do swojego pierwotnego kształtu.

Źródło: sciencedaily.com