Międzynarodowy zespół badawczy pod kierownictwem University of British Columbia (UBC) po raz pierwszy odkrył znaczenie małego gruczołu ukrytego za mostkiem, który zapobiega poronieniom i cukrzycy u kobiet w ciąży. Omawianym narządem jest grasica, odgrywająca znaczącą rolę zarówno w kontroli metabolicznej, jak i odporności w ciąży. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Nature.

To, w jaki sposób układ odpornościowy przystosowuje się do wspierania matki i płodu, od dziesięcioleci stanowiło dla badaczy zagadkę. Badanie przeprowadzone przez międzynarodowy zespół badawczy, w tym profesora Josefa Penningera z UBC prawdopodobnie wskazuje odpowiedzieć. Naukowcy odkryli, że żeńskie hormony płciowe powodują ważne zmiany w grasicy, centralnym narządzie układu odpornościowego, w celu wytworzenia wyspecjalizowanych komórek zwanych Tregs, które są w stanie poradzić sobie ze zmianami fizjologicznymi zachodzącymi w czasie ciąży. Naukowcy zidentyfikowali również RANK, receptor wyrażany w nabłonku grasicy, jako kluczowej cząsteczki stojącej za tym mechanizmem.

„Wiedzieliśmy, że RANK był wyrażany w grasicy, ale jego rola w ciąży była nieznana” - mówi główny autor badania dr Joseph Penninger, profesor na wydziale genetyki medycznej i dyrektor Instytutu Nauk Przyrodniczych w UBC. Aby lepiej to zrozumieć, autorzy zbadali myszy, u których RANK został usunięty z grasicy.

„Brak RANK uniemożliwił wytwarzanie wspomnianej postaci limfocytów T (Treg) w grasicy podczas ciąży. To skutkowało mniejszą liczbą tych komórek odpornościowych w łożyskach, co prowadziło do podwyższonych wskaźników poronień” - mówi jedna z autorek badania, dr Magdalena Paolino, adiunkt na wydziale medycyny w Karolinska Institutet.

Odkrycia dostarczają również nowych informacji molekularnych na temat rozwoju cukrzycy w czasie ciąży, znanej jako cukrzyca ciążowa, która dotyka około 15 procent kobiet w ciąży na całym świecie, a o której naukowcy wciąż niewiele wiedzą.

Naukowcy odkryli, że podczas prawidłowej ciąży Treg migruje do tkanki tłuszczowej matki, aby zapobiegać stanom zapalnym i pomagać kontrolować poziom glukozy w organizmie. Ciężarne myszy pozbawione RANK miały wysoki poziom glukozy i insuliny we krwi oraz wiele innych wskaźników cukrzycy ciążowej.

„Podobnie jak dzieci kobiet z cukrzycą w ciąży, noworodki były znacznie cięższe niż przeciętne” - mówi dr Paolino.

Niedobór tej postaci limfocytów podczas ciąży spowodował również długotrwałe, skutki dla potomstwa. Młode osobniki pozostawały podatne na cukrzycę i nadwagę przez całe życie. Podanie myszom z niedoborem RANK Treg pochodzących z grasicy wyizolowanych z normalnych ciąż rozwiązało wszystkie ich problemy zdrowotne, w tym poronień i nieprawidłowego poziomu glukozy u matki, a także znormalizowało masę ciała młodych.

Naukowcy przeanalizowali również kobiety z cukrzycą w ciąży, ujawniając zmniejszoną liczbę Treg w ich łożyskach, podobnie jak w badaniu na myszach.

„Odkrycie tego nowego mechanizmu leżącego u podstaw cukrzycy ciążowej potencjalnie oferuje nowe cele terapeutyczne dla matki i płodu w przyszłości” - mówi współautorka badania, dr Alexandra Kautzky-Willer, klinicystka i badaczka z Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu.

„Grasica w znacznym stopniu zmienia się w czasie ciąży. Nasza wieloletnia praca nie tylko wykazała, że hormony ciążowe ponownie aktywują grasicę poprzez RANK, ale odkryła nowy paradygmat jej funkcji. Grasica nie tylko zmienia układ odpornościowy matki, ale kontroluje również metabolizm matki.

„Te badania zmieniają nasze spojrzenie na grasicę jako na aktywny i dynamiczny organ niezbędny do działania ochronnego na ciążę” - mówi dr Penninger.

Źródło: medicalxpress.com